Czym jest analityka biznesowa?

Analityka biznesowa to jeden z tych czynników, który przesądza o pozycji konkurencyjnej firm. To dzięki niej osoby zarządzające mają dostęp do informacji pozwalających właściwie rozeznać sytuację i podejmować trafne decyzje.

Dlaczego analityka biznesowa jest tak ważna dla prowadzenia biznesu, od czego zależy jej jakość i jakie są jej rodzaje?

Kto ma dostęp do informacji, ten wygrywa. To prosta zasada, która obowiązuje od wieków praktycznie w każdej dziedzinie życia, w tym również w biznesie. Jeśli w danej branży wydzielimy przedsiębiorstwa, które w sposób efektywny udostępniają swoim decydentom różnego rodzaju informacje oraz te, które tego nie robią, okaże się, że firmy z tej pierwszej grupy mają wyraźnie lepsze wskaźniki biznesowe – i to na każdym istotnym polu działalności. W rezultacie z upływem czasu firmy z pierwszej grupy szybciej się rozwijają i zdobywają rynek, podczas gdy te z drugiej grupy systematycznie pogarszają swoją sytuację i osłabiają pozycję.

Postępująca cyfryzacja wzmaga apetyt na analitykę biznesową

Jedną z konsekwencji rewolucji cyfrowej, jaka dokonała się w ciągu ostatnich kilkunastu lat, jest wykładniczy przyrost danych, które przedsiębiorstwa chcą przetwarzać i analizować. Rośnie też ilość danych, które w związku z obowiązującymi przepisami trzeba przetwarzać.

Dla firm niesie to wyzwania związane z cyfryzacją i jednocześnie groźbę rosnących kosztów.

Aby dobrze zrozumieć potrzebę biznesową związaną z przetwarzaniem informacji, warto uzmysłowić sobie, jak wiele obecnie jest źródeł danych, które są wykorzystywane przez firmy. Dla przykładu w obszarze rynkowym obejmującym sprzedaż, marketing i obsługę klienta, obecnie biznes wykorzystuje średnio 4 – 5 razy więcej źródeł danych niż przed dziesięcioma laty. Już dawno minęły czasy, kiedy managerowie pytali głównie o to, co klienci faktycznie kupują.

Obecnie niemniej ważne są dziesiątki innych informacji – takich jak historia wyszukiwania produktów w sieci, porównanie cen konkurentów, zachowania w mediach społecznościowych, geolokalizowanie klientów, wyrażane przez nich opinie, statystyki i scenariusze odwiedzin poszczególnych zakładek na stronie internetowej, historie i przebieg kontaktów z przedstawicielami firmy itd. Podobne wyzwania związane z potrzebą efektywnego przetwarzania informacji znajdziemy w każdym innym obszarze funkcjonowania firm – od zakupów, przez produkcję, po logistykę, HR i zarządzanie finansami. Praktycznie wszędzie z każdym rokiem szybko rośnie apetyt managerów na informacje, a ich źródeł ciągle przybywa.

Czytaj także: Rozwiązania z chmury dla organizacji zainteresowanych analityką biznesową

Analityka biznesowa wymaga wsparcia ze strony IT i sztucznej inteligencji

Należy pamiętać, że o ile zapotrzebowanie na informacje w firmach ciągle wzrasta, to przetwarzanie danych na użytek decydentów staje się coraz bardziej złożonym procesem. Jeśli wraz z rozwojem firmy nie są w niej wdrażane odpowiednie narzędzia analityczne, najczęściej zarządzanie informacją zaczyna generować coraz większe koszty, a sama jakość dostępnej w firmie informacji ulega dewaluacji. Gra toczy się również o to, by do decydentów właściwe informacje trafiały możliwie jak najszybciej. Bez odpowiedniej analityki biznesowej bazującej na informatycznych narzędziach analitycznych wyzwanie czasu staje się krytyczne. W skrajnie negatywnych przypadkach organizacje nie tylko ponoszą ogromne koszty związane z przygotowywaniem informacji na użytek wewnętrzny, ale dodatkowo w zestawieniach tych roi się od błędów, a zawarte w nich dane nie są już aktualne, ponieważ na etapie przygotowywania raportów zdążyły się zdezaktualizować.

O tym, jak ważne są wyzwania związane z analityką biznesową, wiedzą firmy informatyczne, które na co dzień zajmują się wdrażaniem w różnego rodzaju przedsiębiorstwach modeli i narzędzi analitycznych.

W naszych projektach bazujemy na narzędziach analitycznych Qlik Sense i QlikView. Znamy sytuacje firm sprzed wdrożenia i po zakończeniu projektu. Widzimy, jak spory potencjał organizacje uwalniają poprzez wyeliminowanie obciążeń i o ile sprawniej zaczynają zarządzać. Decydenci uzyskują wymagane informacje w trybie online, a dostępne raporty bazują na danych w odniesieniu do czasu rzeczywistego. Co więcej, większość, a niekiedy wszystkie analizy są generowane na żądanie, bez angażowania osób, które wcześniej zajmowały się zbieraniem danych i ich prezentacją. To z jednej strony wielka oszczędność. Jednak chyba jeszcze większą korzyścią jest otwarcie w firmie różnych niedostępnych wcześniej możliwości, jakie wiążą się z efektywną analizą informacji w ważnych dla decydentów różnych kontekstach.

W zasadzie wszędzie tam, gdzie wdrażane są rozwiązania analityczne, które integrują informacje, by szybko i w wygodny sposób udostępnić je użytkownikom, wspólnym mianownikiem jest wysoki komfort pracy managerów. W takich firmach kierownictwo jednogłośnie podkreśla, że ma poczucie bazowania na wiarygodnych danych. W biznesie jest to bardzo ważne, ponieważ pozwala projektować zmiany, doskonalić procesy i jednocześnie motywować każde posunięcie. Manager nie zarządza, ponieważ „wydaje mu się”, tylko dlatego, że „wie”.

Od czego zacząć wdrażanie narzędzi analitycznych?

Obecnie praktycznie każda działająca firma wykorzystuje w pracy rozwiązania informatyczne. Zazwyczaj systemy i aplikacje są wyposażone w pewne funkcjonalności, których zadaniem jest dostarczanie informacji z obsługiwanych obszarów. W wielu przypadkach są one wystarczające. Często jednak managerowie mają potrzeby analityczne wykraczające poza standardy oferowane przez systemy. W takich sytuacjach w firmie należy wdrożyć narzędzia wspomagające zarządzanie informacją. Pomijając systemy dziedzinowe do obsługi konkretnych obszarów działalności, takie jak ERP, SCM, CRM czy MES, w większych organizacjach zazwyczaj na potrzeby analityczne odpowiada odpowiednio wdrożone rozwiązanie Business Intelligence, którego zadaniem jest integracja wieloźródłowych danych, pochodzących głównie z systemów i aplikacji użytkowanych przez firmę.

Aby zweryfikować, w jakim zakresie firma potrzebuje analityki biznesowej, managerowie w przedsiębiorstwie powinni możliwie precyzyjnie określić, czy posiadane przez nich informacje wykorzystywane do zarządzania są wystarczające (zakres, rzetelność danych), czy mają do nich wygodny dostęp oraz czy ich przygotowanie nie konsumuje zbyt dużych zasobów (czasu, środków finansowych). Jeśli na jedno z tych pytań pada odpowiedź negatywna, jest to znak, że obszar analityki biznesowej powinno się zoptymalizować. W niektórych przypadkach w tym celu wystarczy lepiej wykorzystać funkcjonalności dostępne w działających w firmie systemach i aplikacjach. Często jednak okazuje się, ze firma wymaga narzędzi analitycznych.

Czytaj więcej: Narzędzia do analizy danych

Rodzaje analityki biznesowej

Analitykę biznesową dzielimy w zależności od tego, w jakim celu poszukuje się informacji, jaki mają one charakter oraz w jaki sposób są ona uzyskiwane. W literaturze fachowej można znaleźć co najmniej kilka sposobów nadawania kategorii analityce biznesowej. Jednym z nich jest podział na:

• analitykę predykcyjną – zajmuje się modelowaniem przyszłości i prognozowaniem,
• analitykę preskryptywną – określa możliwe scenariusze, opcje, jak i konsekwencje potencjalnych decyzji,
• analitykę diagnostyczną – odpowiada na pytanie o przyczyny (zjawisk, zdarzeń) w oparciu o dane historyczne,
• analitykę deskryptywną – przetwarza dane historyczne w celu opisania zjawisk, rezultatów, faktów z przeszłości,
• analitykę kognitywną, która wykorzystuje zaawansowane technologie sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego w celu
• przetwarzania dużych ilości danych, często o charakterze nietypowym, w celu wspierania decyzji managerów lub automatycznego podejmowania decyzji.

Obok powyższego stosuje się także podział na różnego rodzaju narzędzia analityczne przeznaczone do wspierania pracy managerów w różnych obszarach działania firmy. Warto podkreślić, że managerowie mają odmienne zapotrzebowanie na informacje w zależności od pełnionej przez nich funkcji w organizacji. Zarząd i dział finansowy bazuje głównie na rozwiązaniach Business Intelligence. Sprzedaż korzysta z rozwiązań CRM i wybranych modułów systemu ERP. W obszarze produkcji i logistyki obok ERP nieocenionym rozwiązaniem może być MES (Manufacturing Execution System), który m.in. wspiera zarządzanie parkiem maszynowym, harmonogramuje produkcję i monitoruje w czasie rzeczywistym pracę maszyn na halach produkcyjnych.

Różnorodność dedykowanych rozwiązań informatycznych odpowiedzialnych za przetwarzanie danych pokazuje, jak bardzo w biznesie istotna jest analityka. Za każdym razem, gdy decydenci myślą o optymalizowaniu biznesu, warto poświęcić uwagę właśnie temu zagadnieniu – czy organizacja efektywnie zarządza przetwarzanym przez nią danym. To może być punkt wyjścia do wdrażania pozytywnych zmian.