Praca w chmurze – na czym polega?
Na całym świecie biznes coraz częściej decyduje się na wykorzystanie chmury obliczeniowej – ze względu na możliwości wspierania prowadzonej działalności. Skąd wynika tak duża popularność chmury, czym jest praca w chmurze i jakie daje firmom korzyści?
Z roku na rok coraz więcej działań realizowanych przez różne organizacje jest prowadzonych dzięki usługom dostępnym w chmurze (z ang. “cloud computing”). Według firmy Gartner, specjalizującej się w analizowaniu rynku usług informatycznych, w roku 2021 ogólnoświatowe wydatki na usługi udostępniane w chmurze wzrosną o 23% i mają wynieść łącznie 332,3 mld dolarów (z raportu dot. chmury publicznej „Forecast: Public Cloud Services, Worldwide 2019 – 2025”). Prognoza ta wskazuje, że rozwój usług w chmurze jest obecnie kilkukrotnie szybszy od tempa, w jakim rośnie światowa gospodarka. Trudno się dziwić tym danym, jeśli weźmie się pod uwagę konkretne korzyści wynikające z cloud computing, a także skutki pandemii, które w sposób bezprecedensowy przyczyniły się do rozwoju pracy zdalnej i przenoszenia wielu operacji do świata cyfrowego.
Co to jest praca w chmurze?
O pracy w chmurze można mówić w przypadkach, gdy określone działania są wykonywane za pomocą zewnętrznych, nienależących do organizacji serwerów, a także aplikacji i systemów udostępnianych zdalnie. Innymi słowy, aby wykonać pracę w chmurze, potrzebne jest oprogramowanie, którego instalacją, rozwojem, zabezpieczeniem, utrzymaniem i udostępnianiem użytkownikom zajmuje się podmiot zewnętrzny. Z punktu widzenia użytkownika nie tyle ważne jest więc oprogramowanie, ile możliwość skorzystania z jego funkcjonalności. Dlatego oprogramowanie z chmury jest postrzegane raczej jako usługa i stąd właśnie bierze źródło pojęcie „usług w chmurze” lub „software as a service – SaaS”.
Chmura to ogromny zbiór różnorodnych usług, zarówno darmowych jak i płatnych, skierowanych do bardzo szerokiej grupy odbiorców – od małych przedsiębiorców po wyspecjalizowane organizacje. Praca w chmurze możliwa jest dzięki dużym centrom przetwarzania danych oraz tysiącom serwerów połączonych w jedną ponadnarodową sieć. To właśnie w tej sieci rezyduje potężna ilość danych, na które składają się pliki odbiorców usług z chmury oraz oprogramowanie zainstalowane przez dostawców usług z chmury.
Najczęściej ze zdalnych usług korzysta się w ramach autoryzowanego dostępu poprzez przeglądarkę internetową lub aplikacje instalowane na urządzeniach mobilnych lub komputerach. Jeśli mamy do czynienia z pracą w chmurze w wykorzystaniem usług darmowych, zazwyczaj wystarczy założenie konta użytkownika lub pobranie z Internetu aplikacji i jej instalacja na osobistym urządzeniu. Jeśli natomiast decydujemy się na pracę z wykorzystaniem usług płatnych (tzw. premium), poza założeniem konta konieczne jest również opłacenie usług w wybranym wariancie. W rozliczeniach dominuje model subskrypcji, który polega na opłaceniu z góry możliwości korzystania z usługi.
Zazwyczaj dostawcy usług z chmury uzależniają opłaty od okresu oraz zakresu wykorzystania usługi, np. dopuszczalnego limitu określonych operacji w danym czasie. Płatności dokonuje się w ustalonych przez usługodawcę okresach, co miesiąc, kwartał, rok lub nawet rzadziej. Im dłuższy okres wykupienia usług, tym niższa cena za miesiąc.
Jakie możliwości daje praca w chmurze?
Praca w chmurze daje bardzo szerokie możliwości usprawnienia działań na wielu płaszczyznach. W jednym przypadku to będzie szansa na szybsze wykonanie danej operacji, w innym wygoda i możliwość wykonania pracy z dowolnego miejsca, jeszcze w innym oszczędność lub zniwelowanie określonego ryzyka.
Powszechnie wykorzystywane w codziennej pracy usługi z chmury to np. poczta elektroniczna, zewnętrzne dyski pamięci, współdzielone kalendarze, możliwość przesyłania do innych użytkowników dużych plików, narzędzia do prowadzenia zdalnych spotkań, webinarów, szkoleń online czy konwersacji na czacie.
Istotną grupę usług wspierających pracę w chmurze stanowi gama rozwiązań, które pozwalają na równoczesną zdalną pracę wielu osób na współdzielonych plikach. Warto tu wymienić dostępne w trybie online edytory tekstów, arkusze kalkulacyjne, narzędzia do tworzenia prezentacji, czy rozwiązania wspomagające zarządzanie i koordynowanie projektów.
Istnieją też bardziej wyrafinowane rozwiązania dostępne w chmurze, przeznaczone dla określonych grup zawodowych i specjalistów, jak np. aplikacje do wystawiania faktur czy edytory graficzne. Ponadto w chmurze udostępniane są specjalistyczne systemy, których głównym zadaniem jest kompleksowe wspieranie pracy całych przedsiębiorstw (ERP) lub wybranych obszarów funkcjonalnych – np. systemy CRM wspomagające zarządzanie relacjami z klientami czy rozwiązania Business Intelligence wspierające wszechstronne analizy działalności firmy i sprawozdawczość wewnętrzną.
Jedną z ważnych aspektów pracy w chmurze jest przechowywanie dokumentów i danych na dyskach wirtualnych. W praktyce oznacza to zapisywanie plików na dyskach zlokalizowanych w różnych centrach przetwarzania danych (z ang. Data Center) czyli na zewnątrz organizacji. Wiele firm decyduje się na takie rozwiązanie, by całkowicie zrezygnować z używania własnych nośników lub by utrzymywać dodatkową kopię zapasową na wypadek uszkodzenia własnych dysków. Dyski wirtualne najczęściej pozwalają zwiększyć ochronę posiadanych danych, ponieważ tego rodzaju usługi (oczywiście od sprawdzonych dostawców) cechuje znakomity poziom bezpieczeństwa, a dodatkowo może być wykonywany automatyczny backup zapisanych danych, co niweluje ryzyko ich utracenia.
Czytaj także: Przetwarzanie danych – chmura publiczna, prywatna czy hybrydowa?
Jakie korzyści daje praca w chmurze?
Na korzyści z pracy w chmurze można patrzeć zarówno z perspektywy użytkowników, jak i przedsiębiorców. Można powiedzieć, że ile rodzajów dostępnych usług i funkcjonalności z chmury mamy na rynku, co najmniej tyle samo możemy odnosić różnych korzyści. Pomijając usługi specjalistyczne dla wybranych grup użytkowników najczęściej wymieniane korzyści z pracy w chmurze to:
- Usprawnienie pracy w zespołach – głównie poprzez współdzielenie plików online. Użytkownicy mogą równocześnie pracować na tej samej wersji materiału: tekstach, arkuszach kalkulacyjnych, prezentacjach itd. Każda naniesiona zmiana jest od razu widoczna dla osób zaangażowanych w edycję, bez nadpisywania kolejnych wersji. Każdy może pracować zdalnie, wystarczy tylko dostęp do Internetu.
- Wygoda związana z łatwym dostępem do usług w chmurze. Pomijając przypadki pobrania aplikacji, co zazwyczaj zajmuje kilka minut, użytkownik nie musi instalować u siebie żadnego oprogramowania ani inwestować w dodatkowy sprzęt. W praktyce do korzystania z usług wystarczy urządzenie mające dostęp do Internetu.
- Wyższy poziom bezpieczeństwa – należy rozumieć w co najmniej kilku aspektach.
Po pierwsze dostęp do danych i usług jest realizowany poprzez konto użytkownika, a więc jest autoryzowany hasłem.
Po drugie, w przypadku uszkodzenia własnego sprzętu lub jego utraty (kradzieży, zniszczenia) użytkownik wciąż może korzystać z usługi i zasobów w chmurze wykorzystując do tego nowe urządzenia.
Po trzecie, dostawcy usług sami dbają o to, by oprogramowanie z chmury było zawsze dostępne i zaktualizowane, np. pod kątem zmieniających się przepisów prawnych. To w znacznym stopniu odciąża użytkownika z obowiązków oraz kosztów z tym związanych.
Po czwarte, dostawcy usług z chmury dbają o to, by przechowywane na ich serwerach dane były w maksymalnym stopniu zabezpieczone. Użytkownik nie musi zatem martwić się o organizację ochrony swoich plików oraz o wykonywanie kopii zapasowych. - Praca w chmurze umożliwia większą operatywność, co jest szczególnie istotną korzyścią dla przedsiębiorców. Dzięki usługom online wiele działań można wykonać szybciej, a to oznacza przede wszystkim uwolniony czas i bardzo wymierne oszczędności finansowe. Większa szybkość operacji niesie z sobą także inne korzyści, jak np. wzrost satysfakcji klientów, poczucie komfortu w pracy, wyższą dochodowość działalności itp.
- Fleksyjność to kolejna korzyść doceniana głównie przez przedsiębiorców. Usługi z chmury cechuje niska bariera wejścia, co daje możliwość szybkiego rozpoczęcia korzystania z nich bez ponoszenia zbędnych kosztów. Ponadto rozwiązania z chmury zazwyczaj są skalowalne, czyli zakres ich wykorzystania może rosnąć wraz z rozwojem potrzeb firmy – np. po przekroczeniu określonego wykupionego limitu wystarczy dokupić większy lub szerszy pakiet usług. Model subskrypcyjny rozliczania usług w chmurze jest sprawiedliwy dla użytkowników, ponieważ płacą oni za funkcjonalność, której faktycznie potrzebują i wykorzystują.
Praca w chmurze – czy dla każdej organizacji to dobra opcja?
Jak bardzo praca w chmurze jest dziś ważna dla przedsiębiorstw, podkreśla fakt, że wszystkie badania i prognozy rynku IT mówią o skokowym rozwoju usług z chmury w obecnym roku i najbliższych latach. Pandemia jedynie wzmocniła ten trend, natomiast nie była ona wyłącznym czynnikiem wzrostu. Nie oznacza to jednak, że usługi dostępne w chmurze są optymalnym rozwiązaniem dla każdej organizacji. Z chmury publicznej nie skorzystają podmioty, które przetwarzają dane szczególnie wrażliwe i niejawne, objęte restrykcyjnymi regulacjami prawnymi (np. dane o zdrowiu obywateli, obronności kraju, dane finansowe banków itp.).
Czytaj także: Jak zwiększyć bezpieczeństwo danych w chmurze?